Thulas Nxesi

Thembelani Waltermade "Thulas" Nxesi (ya tswetsweng ka la 9 Phuptjane 1959) ke radipolotiki wa Afrika Borwa le eo e neng e le setsebi sa kgwebo ya mehleng ya mosebetsi ya neng e le Letona la Mesebetsi le Mesebetsi ho tloha ka Motsheanong 2019 ho fihlela ka Phuptjane 2024. Moemedi wa African National Congress (ANC), esale e le setho sa lekgotla ho tloha ka Mphalane 2011 le Motlatsi wa Mopresidente wa Naha wa Mokgwa wa Makomonisi wa Afrika Borwa (SACP) ho tloha ka Phupu 2012.

Mosuwe ka mosebetsi, Nxesi o ile a tsebahala e le Mongodi Kakaretso wa Mokgatlo wa Matichere wa Afrika Borwa wa Demokrasi ho tloha ka 1995 ho ya 2009. O ile a boela a ba Mopresidente wa Thuto ya Matjhaba pakeng tsa 2004 le 2009. O ile a kena Sebokeng sa Naha dikgetho tsa kakaretso tsa 2009, mme ka 2010 o ile a kgethwa e le Motlatsi wa Letona la Ntshetsopele ya mahaeng le Phetoho ya Naha mmusong wa Mopresidente Jacob Zuma. Selemong se latelang, Zuma o ile a mo phahamisetsa ho ba letona, pele e le Letona la Mesebetsi ya Setjhaba ho tloha ka 2011 ho isa ho 2017 ebe e le Lethathamo la dipapadi le Boithabiso ho tloha ka 2017 ho isa ka 2018. Tlasa mohlahlami wa Zuma, Mopresidente Cyril Ramaphosa, Nxesi o ile a kgutlela ka nakwana ho Lekala la Mesebetsi ya Setjhaba ka 2018 pele a kgethwa mosebetsing wa hae wa hajwale ka 2019. O ile a boela a sebetsa e le Letona la Tshebeletso ya Setjhaba le Tsamaiso ho tloha ka Mmesa 2022 ho fihlela ka Hlakubele 2023. Nxesi o ne a le tlase haholo lenaneng la naha la ANC hore a ka boela a kgethwa ho ba Palamente dikgethong tse akaretsang tsa 2024.

Nxesi e ne e le setho sa Komiki ya Naha ya ANC ho tloha ka 2012 ho isa ho 2017, mme o ile a kgethwa bakeng sa nako ya hae ya boraro ya dilemo tse hlano e le Motlatsi wa Mopresidente wa Naha

Wa SACP ka Phupu 2022.

Bophelo ba pele le thuto

Nxesi o hlahile ka la 1 Pherekgong 1959 Matatiele profinseng ya mehleng ya Cape. O ile a ithuta nakong ya khgthollo ya merabe, a sebetsa dipolotiking ho tloha a sa le monyane e le mohanyetsi wa baithuti Mokgatlo wa Baithuti ba Azanian le mohlahlami wa ona, Congress ya Seithuti sa Afrika Borwa; o ile a lelekwa sekolong ka makgetlo a mmalwa ka lebaka la mesebetsi ya hae ya dipolotiki. O ile a fumana lengolo la Bachelor of Arts Yunivesithi ya Fort Hare ka 1983, mme hamorao a phethela Bachelor of Education Yunivesitheng ya Witwatersrand le diploma e phahameng ya thuto Yunivesithing ya Afrika Borwa.

Mosebetsi wa basebetsi

Ka 1985, o ile a qala mosebetsi wa ho ruta Sekolong se Phahameng sa Ikusasa se Tembisa se neng se le Transvaal. O ile a etella pele lefapha la dithuto tsa setjhaba sekolong ho fihlela ka 1990. Nakong eo, e ne e le setho sa mothehi mme qetellong e le mongodi wa Mokgatlo wa Naha ya Thuto ya Afrika Borwa, o ileng a kopanywa hamorao le Mokgatlo wa Matitjhere wa Afrika Borwa ya Democratic (Sadtu).

Ka 1990, Nxesi o ile a kgethwa e le Motlatsi wa Mongodi Kakaretso wa Sadtu e sa tswa ho thehwa, mme o ile a kgethelwa ho ba Mongodi Kankere ka 1995. Nakong ya hae ya ho sebetsa ka hara bongaka, e ileng ya nka nako ho fihlela ka 2009, Sadtu e ile ya eba e nngwe ya ditho tse kgolo ka ho fetisisa tsa Congress of South African Trade Unions (Cosatu). Ntle le moo, ho tloha ka 2004 ho isa 2009, Nxesi e ne e le Mopresidente wa Education International, mokgatlo wa matjhaba wa mekgatlo ya matitjhere.

Bopresidente ba Zuma

Dikgetho tsa kakaretso tsa 2009, Nxesi o hapile dikgetho tsa setulo sa Seboka sa Naha, ntlo e ka tlase ya Palamente ya Afrika Borwa; o ile a ema e le mokgethwa wa African National Congress (ANC), molekane wa Cosatu's Tripartite Alliance. E ne e le e mong wa baemedi ba bararo ba mekgatlo ya bonngwe ba bang e le Alina Rantsolase le Noluthando Mayende-Sibiya - ba neng ba emela ANC ka Tripartite Alliance. Kamora dikgetho, ANC e phatlaladitse hore e tla kgetha Nxesi ho ba mopresidente wa Komiki ya Palamente ya ditho tsa Matjhaba le Tshebedisano.

Nxesi o ile a ikopanya le batsamaisi ba tsamaiso ka phetoho ya lekgotla e phatlaladitsweng ke Mopresidente Jacob Zuma ka la 31 Mphalane 2010. O ile a kgethwa e le Motlatsi wa Letona la Ntshetsopele ya mahaeng le Phetoho ya Naha, a sebeletsa tlasa Letona Gugile Nkwinti. Sadtu o ile a amohela phatlalatso ya Zuma.

Letona la Mesebetsi ya Setjhaba: 2011-2017

Ka phetoho e nngwe ya lekgotla, e phatlaladitsweng ka la 24 Mphalane 2011, Zuma o ile a phahamisa Nxesi ho ba Letona la Mesebetsi ya Setjhaba. O ile a nka sebaka sa Gwen Mahlangu-Nkabinde, ya ileng a lelekwa nakong ya dipatlisiso mabapi le botlokotsebe ba ho hira bo neng bo boetse bo ama mokgomishenara wa mapolesa Bheki Cele. Motlatsi wa mehleng wa Letona la Mahlangu-Nkabinde, Hendrietta Bogopane-Zulu, o ile a fetisetswa ho bosebeletsi bo fapaneng ka nako e tshwanang, a siya Nxesi a se na motlatsi.

E nngwe ya diketso tsa pele tsa Nxesi e le Letona e ne e le ho amohela, lebitsong la lekgotla, memorandamo wa boipelaetso ho tswa ho ANC Youth League, e neng e tsamaile ho ya Union Buildings ho batla ho qhelelwa ka thoko ha mobu ntle le matshediso. Nxesi o itse o tla hlahloba tshebetso ya lefapha mme a qale leeto la ho mamela pele a nka qeto ya leano la ho fetola lefapha la hae le letjha. Dibeke tse pedi hamorao, o ile a arabela botlokotsebe ba ho hira ka ho fetola tshebetso ya lefapha bakeng sa ho amohela dikonteraka tse ntjha tsa ho hira.

Dikgetho tsa Mokgatlo wa Tripartite Alliance

Ka pele ho Mokgatlo wa 13 wa Naha ya Mokga wa Makomonisi wa Afrika Borwa (SACP), o neng o tshwaretswe Yunivesithi ya Zululand ka Phupu 2012, Nxesi o hlahile e le mokgethwa ya ka hlahang ho nka sebaka sa Joyce Moloi-Moropa e le Motlatsi wa Mopresidente wa Naha wa SACP. O ne a sa tswa kopantswe le Komiki e Bohareng ya mokgwa. Ha dikgetho di tshwarwa, o ile a kgethwa a sa hanyetswa, a ba motlatsi wa Senzeni Zokwana. Dikhgwedi hamorao, Kopanong ya Naha ya 53 ya ANC ka December 2012, Nxesi o ile a kgethwa bakeng sa nako ya dilemo tse hlano e le setho sa Komiki ya Naha ya ANC ya Tsamaiso. Ka palo ya dikgetho tse fumanweng, o ile a ba boemong ba bo60 ho ditho tse 80 tse tlwaelehileng tse kgethilweng ho komiki.

Letona la dipapadi le Boithabiso: 2017-2018

Nakwana ka mora bosiu ba 30 Hlakubele 2017, Zuma o phatlaladitse phetoho ya lekgotla moo Nxesi a ileng a fetisetswa ofising e ntjha e le Letona la dipapadi le Boithabiso. Nxesi o ile a nka sebaka sa Fikile Mbalula ofising yeo, mme a re dintho tsa hae tsa mantlha tse tlang pele ho ena di tla kenyelletsa phetoho ya dipapadi le ho kgothaletsa dipapadi tsa sekolo le ntshetsopele ya matjhaba

Dikgetho tsa Mokgatlo wa Tripartite Alliance

Leha Nxesi a ne a nka hore o tshehetsa Zuma nakong ya saga ya Nkandla, Mail & Guardian e ile ya hlokomela ka February 2016 hore Nxesi le SACP ba "fapane" le Zuma. Ebile, nakong ya dikopano tsa Komiki ya Naha ya ANC selemong se latelang, Nxesi o tlalehile hore o tshehetsa dikgothaletso tse pedi tse sa atleheng tsa ho se tshepe botsamaisi ba ANC ba Zuma, e nngwe e hlahisitsweng ke Derek Hanekom ka Pudungwane 2016. le enngwe e hlahisitsweng ka Joel Netshitenzhe ka Motsheanong 2017.

Ka nako e tshwanang, ho hloleha ha Molaulasetulo wa Naha wa SACP Senzeni Zokwana ho tshehetsa dikgakanyo tsa ANC tsa ho se tshepane ho ile ha hohela bohale ba sehlopha sa bahanyetsi ba Zuma ho SACP, ba neng ba tlalehwa ba kopane ho tlosa Zokwana mosebetsing wa hae le ho mo tlosa le Nxesi. Leha ho le jwalo, ha SACP's 14th National Congress e ne e tshwarwa ka Phupu 2017, ka bobedi ba Zokwana le Nxesi ba ile ba boela ba kgethwa ntle le ho hanyetswa maemong a bona. Ka December , Kopanong ya Naha ya 54 ya ANC, Nxesi o ile a hloleha ho boela a kgethwa ho Komiki ya Naha ya ANC.

Boikoti ba Seqho sa Davis sa 2018

Ha a ntse a le Letona la dipapadi, Nxesi ka boena o ile a qhekella papadi ya tenese dipakeng tsa Iseraele le Afrika Borea, e neng e tshwaretswe Pretoria nakong ya Davis Cup ya 2018. O ne a le mothetsi wa mokgatlo ea Boikot, ho lahla le ho fana ka dikotlo. Lengolong le bulehileng, Nxesi o ile a ngola:

"Ka lebaka la ho tshwenyeha hoo baitshehetsi le batho ba bang ba Afrika Borwa ba ho hlahisang ka ho ba teng ha sehlopha sa Baiseraele, ke dumela hore ho ne ho ke ke ha e-ba molemo hore ke be teng. Tshebedisano mmoho ya matjhaba le ho hlekefetswa ha Afrika Borea ho kgahlanong le kgethollo ya merabe e sa ttshwaneng ho ile ha phetha karolo e kgolo ho lokollong ya rōna. Ka sebele, e nngwe ya dipuo tse tsebahalang haholo e ile ya tswa moelelong oo 'ha ho papadi e tlwaelehileng e nang le puso e sa tlwaelehang".

Lengolo la hae le ile la qosa Iseraele ka "ho sebedisa kgethollo ya merabe" Palestina e hapilweng, hape la re Nxesi o ne a "itlwaetse kgethollo le ho hapa ha Isiraele" ha Iseraele e mo hana ho kena Palestina dilemo tse fetileng. Ketsahalong e fetileng, Nxesi o ne a etelletse pele sehlopha sa Afrika Borwa ho ya kopanong ya 2012 ya Komiki ya Tsamaiso ya Non-Aligned ka Palestina; kopano e ne e reretswe ho etsahala Ramallah empa e ne e thibetswe ke ba boholong ba Isiraele.

Bopresidente ba Ramaphosa

Letona la Mesebetsi ya Setjhaba: 2018-2019

Ka February 2018, mopresidente ya sa tswa ho kgethwa wa ANC Cyril Ramaphosa o ile a kgethwa ho nka sebaka sa Zuma e le Mopresidente wa Afrika Borwa. Ha Ramaphosa a phatlalatsa lekgotla la hae le letjha, Nxesi o ile a kgutlisetswa ofising ya hae ya mehleng e le Letona la Mesebetsi ya Setjhaba, a nkela Nathi Nhleko sebaka, ya ileng a lelekwa. Dikgwedi tse mmalwa ka mora ho ba pusong ya hae, o ile a kopa Ramaphosa hore a fane ka tumello ya dipatlisiso tse ding tsa bobolu lefapheng la hae, tse tla etswa ke Special Investigative Unit; ho tsebisa boraditaba ka boholo ba bothata ba portfolio, Nxesi o ile a ipiletsa ho "hlahlobo e kgolo kgahlano le mabotho a ho hapa mmuso a ntseng a le teng mme a lwanela ka matla ho boloka phihlello e bulehileng matloleng a mmuso".

Letona la Mesebetsi le Mesebetsi: 2019 - hona jwale

Ho latela dikgetho tsa kakaretso tsa 2019, Nxesi o ile a boela a kgethea setulong sa hae Sebokeng sa Naha, mme Ramaphosa a mo kgetha jwalo ka Letona la Boikarabello le Mosebetsi.Boitumelo Moloi o ile a kgethwa e le motlatsi wa hae.

Ntle le bosebeletsi ba hae ba ka mehla, Nxesi o sebeditse e le Letona la Tshebeletso ya Setjhaba le Tsamaiso ho tloha ka Mmesa 2022, kamora hore ya sebetsang, Ayanda Dlodlo, a tlohe ho ya ikopanya le boto ya Banka ea Lefatshe. O ile a sebeletsa Dlodlo ka selemo se tletseng. Nakong eo, o ile a hlokomela ho amohelwa ha moralo o motjha wa mano bakeng sa ho etsa ditshebeletso tsa setjhaba ka botsebi; o boetse a etella pele ngangisano ya moputso e telele le Mokgatlo ea Naha wa Thuto, Bophelo le Basebetsi ba Metswalle, e lebisitseng ho hwa le eo Mail & Guardian e reng "e beha kotsing molemo ofe kapa ofe oo a o finyeletseng ka mekgatlo ya basebetsi". Ramaphosa o ile a mo nkela sebaka ka ho kgethwa ka ho sa feleng, Noxolo Kiviet, ka Hlakubele 2023.

Leha ho ne ho na le menyenyetsi ya pejana ya hore Nxesi a ka tobana le phephetso ho boetapele ba hae ba SACP, o ile a boela a kgethwa e le Motlatsi wa Mopresidente wa Naha ka Phupu 2022, jwale a thusa Blade Nzimande. Kopanong ya naha ya 55 ya ANC ka December 2022, o ile a hloleha hape ho fumana dikgetho tsa Komiki ya Naha ya ANC.

Nxesi o ne a behilwe sebakeng sa bo 109 lenaneng la naha ho ya ho naha la ANC bakeng sa dikgetho tsa kakaretso tsa 2024. Ka lebaka la ho theoha ha tshehetso ya Dikgetho tsa ANC, Nxesi ha a ka a boela a kgethwa hape ho Palamente.

Bophelo ba motho

Nxesi o nyetswe ke Sesi Nxesi, eo e neng e le ofisiri e ka sehloohong ya Thuto Seta. Moradi wa bona ya dilemo di 17, Lona, o hlokahetse ka Phuptjane 2012 kotsing ya koloi haufi le Kroonstad; o ne a le tseleng e yang hae Midrand ho tloha sekolong sa hae sa bodulo se Bloemfontein.

Dihokela tsa kantle

• Puisano ya 2008 ho Springer
• Puisano ya 2008 le Mail & Guardian
• Template:People's Assembly (South Africa)
• Mong Thembelani Thulas Nxesi mmusong ea Afrika Borwa